Abstract

Binnen Smeets Loopcomfort wordt gebruik gemaakt van voetdrukmetingen. Pedar: Dynamic pressure distribution inside the footwear. Met deze tool kunnen plantaire drukken gemeten worden. De drukken worden plantair gemeten door een inlegzool met electronen tussen de voet en het voetbed/inlay te plaatsen. Vervolgens wordt er een afstand afgelegd en kunnen de drukken exact gelokaliseerd worden.

Hoe kunt u zich dit voorstellen…

Een cliënt heeft plantaire druk, wat bij diabetespatiënten kan leiden tot wonden/ulcera. Vaak zijn zulke wonden gelokaliseerd op plaatsen waar de plantaire druk het hoogst is. Door middel van een zooltje in de schoen, op het voetbed/steunzool, te leggen en de cliënt hiermee te laten lopen, worden deze drukken gevisualiseerd. In het inlegzooltje zitten sensoren die met Bluetooth verbonden zijn met de laptop. Het is aan te raden om met de cliënt mee over de gang te lopen, zodat de verbinding niet verbroken wordt.

Bij voldoende stappen (minimaal 18) kan er een indicatie gegeven worden waar de pieken het hoogst zijn.

De visualisatie die op het beeld verschijnt is opgedeeld in kleine vakjes, die ieder een eigen waarde heeft.

De waarden worden in kilopascal (kPa) weergegeven en mogen niet boven 200 kPa uitkomen. Althans het doel is, zeker bij diabetische patiënten. Mochten er extreem hoge waarden uit naar voren komen, dan is een reductie van 25% gewenst.

Daarnaast kan bij waarden onder 200 kPa gekozen worden om de drukverdeling te optimaliseren.

Er kan veel afgelezen worden van de voetbedden, binnenkant schoen en van de voeten, maar weten waar de druk zich exact situeert en naar welke kant je kunt bewegen om de drukken te reduceren is lastig. Daarom is de toepassing van voetdrukmetingen een goede ontwikkeling.

Situatie schets: Onder de MTP-koppen zijn drukken gemeten. Hiervoor is er extra polstering aangebracht om de drukken te reduceren. Als bij de volgende meting blijkt dat de drukken inderdaad gereduceerd zijn (180 kPa) in combinatie met weinig druk onder de middenvoet (80 kPa) kan er voor gekozen worden om de drukken te verdelen. Dit kan bijvoorbeeld door de middenvoet meer te ondersteunen (druk verhogen), waardoor de drukken onder de voorvoet verder zullen afnemen. Op deze manier worden de drukken geoptimaliseerd.

Een aantal belangrijke elementen met betrekking tot de Pedar: Dynamic pressuer distribution inside the footwear.

Voor bijna iedere schoenmaat zijn inlegzolen beschikbaar. Eén zo’n zool bestaat uit 99 sensoren die ieder de druk in zijn gebied weergeeft in kPa. De drukken kunnen gemeten worden tot een maximum van 200 HZ.

Er wordt een gemiddelde ‘gait line’ weergegeven in de uiteindelijk afdruk, daarom is het belangrijk dat de patiënt niet geforceerd zijn stappen zet in combinatie met een voldoende aantal stappen, om een goed gemiddelde te bekomen. Daarnaast is het ook mogelijk om een weergave te zien met de maximale plantaire druk, maximum pressure picture (MPP).

Het is een technologie die Smeets Loopcomfort graag toepast. Dit geldt zowel om ulcera te voorkomen. Maar ook om, in samenwerking met bijvoorbeeld de gipspolie in het MUMC+, het genezingsproces van ulcera te doen bevorderen.

Effectieve methoden ter bestrijding van voetdeformiteiten bij diabetespatiënten.

Abstract

Om te onderzoeken welke behandelingsmethoden effectief werken voor het bestrijden van voetdeformiteiten bij diabetespatiënten wordt er gebruik gemaakt van drie verschillende artikelen. In de artikelen wordt het effect van goede voetzorg, educatie, correct schoeisel, steunzolen en een total contact orthese (TCO) met elkaar vergeleken. Bij het bestuderen van deze artikelen komt een goede voetzorg in combinatie met educatie als voorkeur behandeling naar voren. Dit kan gecombineerd worden met steunzolen of een orthese. Daarnaast kan het dragen van steunzolen of orthese als meerwaarde ervaren worden voor de patiënt. Echter wordt er niet altijd de juiste educatie geven, in verband met tijdsdruk. Van de onderwijzer wordt verwacht dat de educatie en voetzorg op een correcte manier wordt voorgedaan. Daarnaast is de overige gezondheid van de patiënt van belang in de keuze wie de voetzorg uitvoert. In een enkel geval kan een familielid of hulpverlener de voetzorg beter uitvoeren. In deze analyse wordt een antwoord gezocht op de vraag: Wat zijn de meest effectieve methoden om voetdeformiteiten bij diabetespatiënten te bestrijden?

Bakker, Apelqvist & Schaper (2012) onderzochten het belang van goede voetzorg. Hier werd gesproken over het terugbrengen van amputaties ten gevolge van voetdeformiteiten met 49-85%. Er zijn andere partijen, zoals Health Organization en International Diabetes Federation die het zich tot doel hebben gemaakt om dit getal met meer dan 50% te reduceren. Hierbij wordt nadrukkelijk gewezen op de juiste educatie met betrekking tot voetzorg en men staat stil bij het belang van goed schoeisel. De belangrijkste resultaten uit deze studie zijn het belang om te informeren, de preventie voor voetproblematiek, juiste voetzorg en een evaluatie van de gegeven informatie aan de patiënt.

Gedurende twee jaar hebben Helstrand Tang et al., (2014) 114 diabetespatiënten met type 1 en 2 gevolgd. Deze personen zijn verdeeld in drie groepen en iedere groep heeft één type steunzool toegewezen gekregen. Het doel van dit onderzoek was om de volgende vraagstukken in kaart te brengen: verschil in de piekdrukmeting (PP) en de integrale druk (PTI) van de verschillende steunzolen. Tevens werd er stilgestaan bij de eigenschappen van drukverdeling van gebruikte steunzolen over een periode van maanden. Het onderzoek stelt dat er een lagere piekdruk is waargenomen onder de hiel bij het dragen van op maat gemaakte zolen in tegenstelling tot geprefabriceerde zolen. Daarnaast hebben verouderde steunzolen invloed op PP en PTI. De huidige resultaten zijn klinisch toepasbaar bij patiënten met diabetes zonder ulcera en met óf zonder neuropathie. De combinatie van het dragen van steunzolen en goede voetzorg zorgen voor een optimaal resultaat.

Noumand, Leelasamran & Chatpun (2017) hebben zestien diabetespatiënten met neuropathie gevolgd. Hierbij werd de plantaire druk en het contactgebied met én zonder TCO geregistreerd gedurende verschillende loopactiviteiten. Concluderend stelt men dat het gebruik van een TCO de plantaire druk vermindert en herverdeelt van de voorvoet naar middenvoet tijdens het lopen. Verdere studies moeten zich richten op latere stadia van diabetische neuropathie.

De verschillende studies zijn niet eenduidig wanneer het komt tot de beantwoording van de vraag: Wat is de juist behandelmethode van voetdeformiteiten bij diabetespatiënten? Wanneer de steunzolen op maat gemaakt zijn, volledig afgestemd op de behoeft van de patiënt, kan dit een meerwaarde hebben. De inzet van op maat gemaakte steunzolen zal echter niet het maximale resultaat opleveren (Hellstrand Tang et al., 2014). Samengevat lijkt de juiste educatie in combinatie met juiste voetzorg tot nu toe de meest effectieve manier om voetdeformiteiten te beperken/voorkomen.

Bron:

Bakker, K., Apelqvist, J., & Schaper, N. C., (2012). Partical guidelines on the management and prevention of the diabetic foot. Diabetes/Metabolism Research and Revieuws, 28 (1). 225-231.

Hellstrand Tang, U., Zügner, R., Lisovskaja, V., Karlsson, J., Hagberg, K., & Tranberg, R. (2014). Comparison of plantar pressure in three types of insole given to patients with diabetes at risk of developing foot ulcers – A two year, randomized trail. Journal of Clinical and Translational Endocrinology, 1 (4), 121-132.

Noumand, M., Leelasamran, W., & Chatpun, S. (2017). Effectiveness of Total Contact Orthosis for Plantar Pressure Redistribution in Neuropathic Diabetic Patients During Differents Walking Actvities. Foot and Ankle International, 38(8), 901-908.

Gouden standaard

Polstering van diabetisch voetbed

Abstract

Personen met diabetes mellitus hebben een grote kans op het ontwikkelingen van voetulcera. Die kunnen leiden tot infectie en uiteindelijk tot amputatie. Daarom is het van belang om drukken in de schoen, zo laag mogelijk te houden. Hier is dan ook vijf jaar intensief onderzoek naar gedaan, door DIAbetic Foot Orthopedic Shoe gesubsidieerd door: NVOS-Orthobanda-OFOM, Diabetes Fonds en ZonMw. Het onderzoek richtte zich op de vraag: Kan orthopedisch schoeisel met verbeterde drukverdeling voetulcera bij diabetes voorkomen?

Dit onderzoek is uitgevoerd door de afdeling Revalidatie van AMC in Amsterdam. Hiervoor zijn 171 patiënt geïncludeerd, die alle bekend zijn met diabetes mellitus, neuropathie en (recente) voetulcera.  Deze personen zijn in twee groepen verdeeld, (1) waarbij een drukmeting wordt gebruikt om de plantaire druk te verlagen bij het afleveren van Orthopedisch schoeisel – type A (OSA) óf (2) waar druk gemeten wordt maar waar niet naar gehandeld wordt. Beide metingen worden iedere 3 maanden herhaald tot een maximum van 18 maanden óf tot het ontwikkelen van voetulcera. Tevens zijn er ook vragenlijsten ingevuld met betrekking tot kwaliteit van leven, het zorggebruik en de mening over het te dragen schoeisel.

De gegevens zijn verkregen door sensoren aan plantaire voetzijde en rondom de malleoli die gedragen werden in OSA gedurende één dag.

Zoals bekend is het van groot belang om bij diabetische voeten drukverdeling toe te passen en indien mogelijk zoveel mogelijk te reduceren. In de praktijk ontbreekt de toepassing hieraan. Dit kan komen door het ontbreken van ‘evidence-based’ richtlijnen voor biomechanische voorzieningen in de schoen. Welke schoenaanpassingen kunnen het best nageleefd worden met het huidig schoenrecept als uitgangspunt om zo het meest optimale resultaat te bekomen?

Tijdens het afleveren van nieuwe OSA zijn bij 85 patiënten drukmetingen uitgevoerd. Vanuit deze meting zijn er maximaal 3 locaties aangeduid: vorige ulcuslocatie en twee locaties met te hoge piekdrukken, boven 200 kPa. Met maximaal 3 aanpassingen moet de druk daadwerkelijk gereduceerd kunnen worden, onder 200 kPa. De tussentijdse veranderingen van druk zijn vergeleken tussen de typen aanpassingen en combinaties van aanpassingen.

Met schoenaanpassingen kunnen drukken verlaagd worden, echter zijn dit vaak individuele oplossingen. Het ondersteunen van het mediaal gewelf blijkt het meest effectiefst te zijn. Daarbij wordt één derde geleverd met een leren toplaag. Om drukafname te realiseren kan de leren toplaag beter vervangen worden door PPT en plastazote. De drukken worden tot 27% gereduceerd. Smeets Loopcomfort vervaardigd diabetische voetbedden met 3 mm PPT en een diafoam afdeklaag, qua terugbrengen van drukplekken geeft dit hetzelfde resultaat. Het combineren van biomechanische aanpassingen resulteert ook in een drukafname, in enkele gevallen is het effect beter dan bij de enkelvoudige aanpassing.

Uit dit onderzoek komt naar voren hoe drukken aan plantaire voetzijde het beste gereduceerd kunnen worden. Daarbij krijgen gecombineerde schoenaanpassingen de voorkeur ten opzicht van enkelvoudige aanpassingen. Het meest optimale resultaat is te bekomen door lokale polstering in combinatie met het vervangen van de toplaag door 3 mm PPT en plastazote (of diafoam). Het blijft van belang om het individu te bekijken en te beoordelen of er meer aanpassingen nodig zijn.

In de praktijk blijkt dat deze druk verlagende voorzieningen in 60% van de gevallen niet wordt toegepast. Echter zou dit wel een meerwaarde zijn voor de ontwikkeling van ‘evidence-based’ richtlijnen. Op deze manier kunnen de schoenvoorschriften voor patiënten met een diabetische voet geoptimaliseerd worden.

Bron:

Arts, M., namens DIAFOS studiegroep, (2012). Wat is het effect van het aanpassen van orthopedisch maatschoeisel bij patiënten met diabetes mellitus? Onderzoek special orthopedische techniek.

 

Bus, S., namens DIAFOS studiegroep, (2012). Kan orthopedisch schoeisel met verbeterde drukverdeling voetulcera bij diabetes mellitus voorkomen? Onderzoek special orthopedische techniek.

 

Samengevat

Deze nieuwsbrief belicht verschillende aspecten omtrent voetzorg bij diabetische patiënten. In het onderzoek naar de methoden om voetdeformiteiten bij diabetespatiënten zo effectief mogelijk te bestrijden is naar voren gekomen dat geen eenduidig antwoord gevormd kan worden. Op maat gemaakte steunzolen, volledig afgestemd op de patiënt, krijgen de voorkeur. Echter zal dan niet het maximale resultaat bekomen kunnen worden (Hellstrand Tang et al., 2014). Daarom wordt de voorkeur uitgesproken om juiste educatie in combinatie met juiste voetzorg te bieden. Deze elementen zullen bijdragen aan het beperken van voetdeformiteiten.

Tevens is er ook een onderzoek gepresenteerd door DIAbetic Foot Orthopedic Shoe (2012) om een betere drukverdeling te verkrijgen in orthopedisch schoeisel om voetulcera te voorkomen. Met schoenaanpassingen kunnen drukken verlaagd worden, in combinatie met het ondersteunen van het mediaal gewelf. Zeker voor diabetespatiënten is de toplaag/afdeklaag van het voetbed van groot belang. Om drukafname te realiseren gaat de voorkeur naar een toplaag gevormd uit PPT en plastazote. Hiermee worden de plantaire drukken tot 27% gereduceerd.

Binnen Smeets Loopcomfort wordt 3 mm PPT en een diafoam dekje toegepast, het diafoam dekje heeft dezelfde werking als plastazote. De plantaire drukken worden bij Smeets Loopcomfort waargenomen met behulp van de Pedar: Dynamic pressuer distribution inside the footwear. De waarden van de afdruk worden in kPa weergegeven en mogen niet hoger dan 200 kPa zijn. In enkele gevallen wordt deze norm overschreden, dan is het doel om de drukken met 25% te reduceren. Op het moment dat de drukken lager dan 200 kPa zijn, kan er voor gekozen worden om de drukverdeling te optimaliseren. Per individu kan beoordeeld worden of dat dit gewenst is. Na ieder aanpassing is het mogelijk om een nieuwe drukmeting uit te voeren, om het effect van de aanpassing te beoordelen. De meting achteraf is van belang om de handelingen meetbaar te maken.

Heeft u een vraag over dit artikel, neem dan contact met ons op: info@loopcomfort.nl of 046-4746451.